Arbowet

De 'ideale werkplek' is voor iedereen anders. De Arbowet kent echter wel verschillende verplichtingen met betrekking tot de inrichting van de werkplek. Arbo staat voor arbeidsomstandigheden op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn op de werkvloer. 

We hebben de belangrijkste arboregels voor je op een rijtje gezet:

We hebben de belangrijkste Arbo regels voor je op een rijtje gezet:

• 1. Ruimte: Voor de standaardwerkplek is 7 m² nodig: 1 medewerker (4 m²), 1 bureau met plat-beeldscherm (1 m²) en lees-schrijfvlak (1 m²) en 1 kast (1 m²).
• 2. Temperatuur: Aangeraden is een temperatuur van 22 graden. Maar belangrijk is dat minimaal 90 procent zich behaaglijk voelt bij de temperatuurkeuze.
• 3. Ventilatie: In kantoorruimten wordt geadviseerd om een minimale luchtverversing van 30 m³/uur per persoon te hanteren bij licht fysieke werkzaamheden.  Bij fysiek zwaardere werkzaamheden is dat 50 m³/uur bij.
• 4. Meubilair: Medewerkers moeten beschikken over een ergonomische stoel en kantoortafel.
  Een werkstoel moet stabiel zijn en een zitting, rugleuning en armleggers bevatten. Deze moeten op hun beurt weer individueel verstelbaar zijn.
  De werktafel moet ervoor zorgen dat de gebruiker comfortabel kan werken. Dat wil zeggen dat deze de goede hoogte heeft, niet reflecteert en groot genoeg is voor het werk (in de meeste gevallen een beeldscherm, toetsenbord, muis, documenten en accessoires).  
• 5. Werkapparatuur: Een beeldscherm, toetsenbord en muis.
  Een beeldscherm moet stabiel, makkelijk instelbaar, kantelbaar en in hoogte instelbaar zijn. Er mag geen hinderlijke glans of spiegeling zijn en van voldoende formaat zijn. De kijkafstand bedraagt minimaal 50 cm en helderheid en contrast moeten eenvoudig ingesteld kunnen worden.
  Een toetsenbord moet geplaatst kunnen worden in een helling en mag geen geheel vormen met het beeldscherm (laptop). Er moet voldoende ruimte zijn voor het toetsenbord, zodat de armen en handen kunnen rusten. Een toetsenbord moet zo dun mogelijk zijn (maximaal 4cm in het midden) om onnodige belasting in de polsen te voorkomen en het oppervlak dient mat te zijn. De indeling van de toetsen moet het gebruik vergemakkelijken en de symbolen moeten voldoende contrast hebben van de achtergrond. 
  Er zijn geen specifieke normen voor een muis, behalve dat er voldoende ruimte op het werkblad moet zijn om de muis te gebruiken. Een verticale muis heeft echter wel de voorkeur boven een horizontale muis. 

• 6. Houding: Voor het aannemen van de juiste houding moet je rekening houden met veel verschillende onderdelen: zithoogte, zitdiepte, rugleuning, armleggers, ontgrendelen, weerstand, werkbladhoogte, beeldscherm, documenthouder en toetsenbord en muis. Bekijk onderstaande afbeelding om de juiste houding te zien. 
  

• 7. Verlichting: Er dient voldoende verlichting aanwezig te zijn. De vereiste verlichting is afhankelijk van de omgeving. Deze wordt opgesplitst in de taakomgeving (de werkplek), de directe omgeving (de dichte omgeving om de werkplek heen) en de achtergrond omgeving (de overige omgeving in de ruimte).
  In de taakomgeving geldt een minimum lichtsterkte van 500 lux of meer. 
  Voor de de directe omgeving is de norm een luxwaarde van 300 lux of meer.
  Voor de achtergrondomgeving is de minimale luxwaarde 165 lux.

• 8. Geluid: Wanneer er geen communicatie of concentratie nodig is op de werkvloer moet het geluidsniveau onder de 80 dB liggen. Is een van deze twee echter wel vereist moet het geluidsniveau onder de 35 dB blijven.
  
  

Wat gebeurt er als hier niet aan gehouden wordt?

Er is onderzoek gedaan naar de gevolgen die optreden wanneer er voor lange tijd niet op zijn of haar houding let op kantoor en klachten negeert. De resultaten van dit onderzoek zijn verwerkt en uitgebeeld in de zogenaamde 'Pop Emma'. Deze pop laat zien hoe iemand er na 40 jaar vervolgens uit zou zien. De resultaten zijn merkwaardig. Klik hier om meer te lezen over Pop Emma.

Wat zijn de effecten als de werkplek wel goed ingericht is? 

Een goed ingerichte werkplek zorgt voor: 

• Een verhoogde productiviteit
• Een verhoogde medewerkers tevredenheid
• Een verlaagd ziekteverzuim

Wie is er verantwoordelijk?

In principe is de werkgever verantwoordelijk voor een gezonde en veilige werkplek voor de werknemers, zowel op locatie als thuis. Dit wordt de zorgplicht van de werkgever genoemd. De mate waarin de werkgever hieraan kan voldoen, is afhankelijk van wat redelijkerwijs van hem/haar gevraagd kan worden. 

Werkgevers moeten hun werknemers actief instrueren hoe ze hun werk gezond en veilig uit kunnen voeren. Werknemers moeten zelf echter ook meedenken. Wanneer er bijvoorbeeld materialen missen op de (thuis)werkplek kunnen ze dit bij hun werkgever aangeven, zodat een gepaste oplossing gevonden kan worden en klachten voorkomen kunnen worden.

Werknemers moeten het ook zélf aangeven wanneer zij fysieke of mentale klachten hebben. De werkgever kan dit vaak niet zien of controleren en kan er dan ook niets aan veranderen. De verantwoordelijkheid ligt dus bij zowel de werkgever als de werknemer. 

Wettelijke verplichtingen werkgever

• Het ontwikkelen en uitvoeren van een Arbobeleid binnen de organisatie. Da arbeid die verricht wordt mag geen negatieve effecten hebben op de gezondheid en veiligheid van de werknemers. 
• De inrichting van arbeidsplaatsen, werkmethoden, arbeidsmiddelen en arbeidsinhoud zo veel mogelijk aanpassen aan de persoonlijke eigenschappen van werknemers. 
• Een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uit laten voeren om de veiligheids- en gezondheidsrisico's in kaart te brengen. 
• Een plan van aanpak opstellen aan de hand van de RI&E waarin aangegeven wordt welke risico's worden aangepakt en wanneer. 
• Toegang bieden tot een deskundige op het gebied van veiligheid. Dit zowel iemand binnen als buiten de organisatie zijn. 
• Beleid voeren om psychologische arbeidsbelasting (PSA) te voorkomen of beperken.
• Werknemers voorlichten over de werkzaamheden, de bijbehorende risico's en de maatregelen om deze risico's te voorkomen of beperken. 
• Arbeidsongevallen die leiden tot de dood, blijvend letsel of een ziekenhuisopname direct melden aan de Arbeidsinspectie. Ook moet er een lijst bijgehouden worden waarop de ongevallen staan die hebben geleid tot een verzuim van meer dan drie werkdagen. 
• Er moet bedrijfshulpverlening aanwezig zijn. Bijvoorbeeld BHV'ers die eerste hulp kunnen bieden bij ongevallen,  brandbestrijding en evacuaties.  
• Werknemers periodiek de mogelijkheid bieden om een gezondheidsonderzoek te ondergaan, om (werk gerelateerde) gezondheidsklachten vroeg op te sporen en op te lossen. 
• Er moet een basiscontract met een arbodienstverlener zijn. 
• De bedrijfsarts vrije toegang geven tot de werkvloer en de werknemers op de hoogte brengen van de mogelijkheid om deze te bezoeken voor vragen over de gezondheid in relatie tot het werk.

Verplichtingen voor de werknemer

• Arbeidsmiddelen op de juiste manier gebruiken.
• Door de werkgever verschafte beschermingsmiddelen op de juiste manier gebruiken.
• Georganiseerde instructies volgen.
• Werkgever inlichten bij opgemerkte gevaren omtrent gezondheid en veiligheid in de organisatie. 
• Werkgever en andere deskundigen bijstaan bij de uitvoering van verplichtingen. 

Vangnet- of maatwerkregeling

De Arbowet verplicht werkgevers om zich te laten ondersteunen door deskundigen bij het verzuimbeleid. De ondernemingsraad en personeelsvereniging moeten hiermee instemmen en er moet schriftelijk vastgelegd worden of gekozen wordt voor een vangnet- of maatwerkregeling. Wanneer werknemers geen maatwerkregeling willen, is de werkgever verplicht de vangnetregeling toe te passen. 

Vangnetregeling

Bij de vangnetregeling besteed je het verzuimbeleid voor een deel uit. De werkgever sluit een contract af met een arbodienst en die zorgt er samen met de werkgever voor dat aan de verplichtingen van het basiscontract wordt voldaan. Ook ondersteunt de arbodienst bij de verplichte onderzoeken en keuringen. Op deze manier blijft de organisatie gezond en worden boetes voorkomen. 

Maatwerkregeling

Een tweede optie is de maatwerkregeling. Bij deze regeling bepaalt de werkgever zelf door wie hij bijgestaan wordt met verzuimbegeleiding. De werkgever kan hiervoor bijvoorbeeld zelfstandige bedrijfsartsen inhuren. In dit geval is de werkgever zelf verantwoordelijk voor afstemming tussen de deskundigen en de arbodienst. De afgesloten contracten moeten nog steeds voldoen aan wettelijke en professionele normen.